Bánh gai Bà Thi

Bánh gai Nam Định đã có từ lâu lắm, nhưng bánh gai bà Thi thì chỉ mới xuất hiện từ năm 1978. Người ta vẫn nhớ những ngày đầu trên đường Trần Hưng Đạo về phía nhà kho bạc xuất hiện một hàng bánh gai, có một phụ nữ đứng tuổi, đẫy đà, nét mặt phúc hậu. xếp những chiếc khay nhôm trong một đôi quang gánh bằng mây vui vẻ bán hàng.. Đó chính là bà Thi, người Nam Định ở trong Nam ra. Bà đón tiếp khách rất niềm nở. Hẳn những người đã ăn bánh nơi đây vẫn còn nhớ cách bà hướng dẫn bóc bánh sao cho khỏi dính lá, cách ăn bánh sao cho khỏi rơi nhân. Có người nghiện bánh của bà đến nỗi ngày nào cũng ra ăn một, hai chiếc. Bà Thi không làm bánh mà mua tại cơ sở sản xuất của anh Bình “xoăn” ở phố chợ Hoàng Ngân. Bây giờ người con của bà ở 112 Trần Hưng Đạo – sau khi bà mất vẫn tiếp tục lấy bánh để bán chứ không sản xuất. Nguyên liệu làm bánh gồm: lá gai, bột gạo nếp, đỗ xanh, dừa ,thịt mỡ. Những ai về Nam Định, hãy ghé qua nơi đây một lần.

Lá gai có thể nhiều nơi trồng, nhưng lá gai ít chát có độ ngậy và thơm hơn cả là lá gai Trực Ninh, Xuân Trường. Lá gai thu hoạch vào tháng ba, tháng tư trong năm. Phải chọn lá gai không sâu, ngắt cuống đem phơi rồi nghiền thành bột, sấy khô, đóng bao cất nơi cao ráo. Các nơi sản xuất muốn mua bao nhiêu chỉ cần gọi điện là ngày hôm sau bột lá gai được chuyển tận nhà. Thường một ki-lô-gam bột nếp với nửa ki-lô-gam bột lá gai có thể làm được hai mươi chiếc bánh. Nhân bánh gai phải dùng loại đỗ xanh vỏ mốc, đỗ này nở và thơm hơn đỗ thường.

Bánh gai làm bằng loại lá gai đúng tiêu chuẩn thường không đen kịt mà có màu xanh đen, ăn có vị thơm dẻo của gạo nếp, bùi bùi của đỗ xanh giã nhuyễn, dừa nạo và béo ngậy của thịt mỡ thái hạt lựu…mùi vị quyện vào nhau đầy bản sắc.

Tìm hiểu hơn về cách làm bánh gai mới thấy thật cầu kỳ. Người làm bánh phải chọn lá gai tươi, không non, không già, tước bỏ xơ, sống lá, rửa sạch, luộc mềm nhừ, để nguội và ráo nước rồi giã mới cho ra thứ bột bánh nhuyễn tơi, mát mịn. Trộn cho thật đều bột lá gai, bột gạo nếp cái hoa vàng và bột sắn dây. Rưới nước lá gai đã đun sôi với đường lên bột và nao thật kỹ để tạo nên một bột vỏ bánh dẻo mịn màu xanh đen. Dàn mỏng bột, xắt thành những miếng nhỏ rồi cho nhân bánh vào giữa. Nhân bánh với đỗ xanh, hạt sen, cùi dừa, mỡ heo tạo nên một màu vàng ươm, sáng bóng.

Sau 4 lớp lá chuối ngự khô, chiếc bánh xanh đen lấm tấm hột vừng lộ dần. Và khi đã ăn rồi, vị ngậy ngậy quyến luyến trong cái ngòn ngọt, bùi lựng, thanh mát của miếng mỡ căng bóng, của đậu xanh ngọt lành, của lá gai thơm mát hấp dẫn, đánh thức mọi ngóc ngách của vị giác.

Bánh gai Bà Thi nay được bán dọc phố Trần Hưng Đạo. Sẽ rất thú vị nếu bạn ghé qua bất kỳ quán nào để được thưởng thức những chiếc bánh gai còn nóng hôi hổi, nồng nàn, thơm phưng phức đẩy đưa những xúc cảm về món bánh quà vặt nhà quê bình dị, ngon lành.